Pilsko (słow. Pilsko) – drugi po Babiej Górze co do wysokości szczyt górski w Beskidzie Żywieckim. Znajduje się w Grupie Pilska. Często nazwą Pilsko obejmuje się nie tylko jego główną kulminację (1557 m), w całości leżącą po stronie słowackiej, ale również cały masyw. Według słowackiej regionalizacji są to Beskidy Orawskie (Oravské Beskydy).
Przez grzbiet Pilska przebiega granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny oddzielający zlewnię Morza Bałtyckiego od Morza Czarnego. Właściwy szczyt masywu (Pilsko 1557 m) nie znajduje się jednak w tym grzbiecie, lecz w jego bocznej odnodze, która poprzez przełęcz Mechy, szczyt Mechy i dalsze wierzchołki opada w południowym kierunku do Kotliny Orawskiej na Słowacji. W grzbiecie wododziałowym i zarazem na granicy polsko-słowackiej znajduje się natomiast niższy wierzchołek – Góra Pięciu Kopców (1543 m), położony około 200 m na północ od głównego wierzchołka.
Kopuła szczytowa Pilska jest płaska i rozległa. Zbudowana jest z piaskowców magurskich. W górnych partiach występuje naturalnego pochodzeniakosodrzewina, stanowiąca w tym masywie najwyższe piętro roślinności. Szczyt porośnięty jest kępami kosodrzewiny, trawą, oraz pokrytyrumoszem skalnym. Na najwyższej kulminacji, po stronie słowackiej, znajduje się ołtarz polowy i krzyż ustawione przez mieszkańców orawskiej wsiMútne (Słowacja). Corocznie w lipcu proboszcz z Mutnego odprawia tutaj mszę świętą. Na północno-wschodnim zboczu Góry Pięciu Kopców, przy żółtym szlaku, znajduje się krzyż upamiętniający jedną z pierwszych ofiar kampanii wrześniowej, poległego w tym miejscu 1 września 1939 roku żołnierza Basika.
Pilsko objęte jest od 1971 roku (rezerwat przyrody Pilsko) po stronie polskiej na niewielkim obszarze (15,4 ha) ochroną rezerwatową, po stronie słowackiej ustanowiony w 1967 roku rezerwat obejmuje 809 ha[1].
Interesującymi przedstawicielami flory na Hali Kornienieckiej są między innymi: knieć górska, rzeżucha łąkowa, tojad mocny, urdzik karpacki,pięciornik złoty. Na Hali Miziowej występują między innymi: wełnianki, ostrożeń błotny, borówka brusznica. Najcenniejszymi zaś przedstawicielami roślinności hal są niebielistka trwała, czosnek syberyjski i pełnik alpejski, tworzące wyjątkowe w skali Polski zbiorowisko na Hali Cebulowej. W zaroślach kosodrzewiny spotkamy borówkę czarną, podbiałka alpejskiego, czosnek siatkowaty, widłaka alpejskiego, szarotę drobną i marchwicę pospolitą[potrzebne źródło]. Z rzadkich w Karpatach gatunków roślin występuje m.in. modrzewnica pospolita, wierzbownica zwieszona oraz rzadkie w całej Polsce wyblin jednolistny, czosnek syberyjski i turzyca skąpokwiatowa.
Szczyt jest bardzo popularnym wśród turystów miejscem widokowym, z szeroką panoramą na Beskidy Zachodnie, Tatry, góry Słowacji, a przy doskonałej widoczności także na wschodnie szczyty Sudetów. Północne stoki masywu Pilska są bardzo popularne również zimą wsród narciarzy[1]. Na stokach opadających w stronę Korbielowa zimą działają m.in. dwa ośrodki narciarskie:
Wyciągi orczykowe i trasy zjazdowe wybudowano na przełomie lat 80 i 90, w tym celu wycięto 10,5 hektarów lasów oraz 0,25 hektara kosodrzewiny. Przeciwko dewastacji przyrody na Pilsku protestowało w latach 90. kilka organizacji pozarządowych między innymi Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Liga Ochrony Przyrody, Polski Klub Ekologiczny, kilka organizacji czeskich i słowackich, organizacje te założyły koalicję na rzecz Pilska. Efektem tych działań było uzyskanie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego nakazującego rozebranie nielegalnych wyciągów nr 8 i 9 do końca 2005 r. oraz wykonanie ekspertyzy naukowej, która wprowadziła ograniczenia w użytkowaniu tras i wyciągów (zakaz jeżdżenia po kosodrzewinie i na terenie rezerwatu ścisłego po stronie słowackiej, użytkowanie tras zależne od grubości pokrywy śnieżnej).
U podnóża kopuły szczytowej (ok. 1270 m n.p.m.) na Hali Miziowej znajduje się schronisko PTTK oraz węzeł szlaków turystycznych.
Rozległa kopuła szczytowa Pilska podczas złej widoczności jest mylna orientacyjnie. Zimą 1980 we mgle zagubiła się tutaj grupa sportowców z trenerem, w wyniku czego trzech młodych ludzi zginęło z wyczerpania.
